Met een aantal verbeteringen in het herstelprotocol na een darmkankeroperatie, zorgt het Darmlevercentrum van Ziekenhuis Gelderse Vallei dat patiënten sneller én fitter naar huis kunnen. Sinds begin mei is hier mee gestart en niet zonder resultaat. Voorheen lag een patiënt gemiddeld 4,7 dagen in het ziekenhuis, inmiddels kunnen de eerste patiënten al na 3,5 dag naar huis.
Snel herstel na operaties
Met onze expertise op het gebied van voeding, bewegen en slaap en de laatste wetenschappelijke inzichten hebben we gekeken hoe we onze zorg en informatie hierover beter op de patiënt aan kunnen laten sluiten. Met daarbij steeds diens welzijn voor ogen. Want ook daarvan weten we: hoe beter die is, hoe sneller iemand herstelt. Daarom speelt mantelzorgparticipatie bijvoorbeeld een belangrijke rol. Colin Sietses, chirurg: "Vanuit de chirurgie is het ERAS-protocol bedoeld om een patiënt zo snel mogelijk na een operatie te laten herstellen (ERAS staat voor Enhanced Recovery After Surgery). Dit is bij ons nu echt multidisciplinair aangepakt. Fysiotherapeuten, diëtisten, anesthesiologen, MDL-artsen, (gespecialiseerd) verpleegkundigen: samen hebben we gekeken naar hoe we onze zorg beter kunnen laten aansluiten op de patiënt, met de kennis die we hebben.” Dit heeft focus op het volgende:
● aangepast voedingsbeleid;
● bewegen kort vóór en direct ná de operatie
● meer mantelzorg mogelijk;
● gedoseerde informatie, afgestemd op patiënt.
Eten en drinken voor de operatie
Een stabiele bloedsuikerspiegel zorgt dat er minder middelen nodig zijn voor een goede anesthesie. Het is daarom niet langer nodig om heel lang van tevoren nuchter te zijn. De patiënt moet tot twee - drie uur voor de operatie juist veel limonade met suiker drinken. Zo wordt de anesthesie ook sneller afgebroken na de operatie en is de patiënt weer sneller helder. En dat betekent sneller naar de afdeling en sneller weer in beweging.
Na de operatie krijgt de patiënt een eiwitdoel per dag mee, waarbij de patiënt de voeding opbouwt naar wat lukt. “Er zijn verschillende hulpmiddelen om het eiwitdoel te halen. Denk hierbij aan de duimpjes op de menukaart en meer inzicht in de eiwitinname door de eiwitmeter en de digitale voedingslijst,” vertelt diëtist Mirjam Holverda.
Aandacht op beweging kort vóór en na de operatie
Tot aan het moment dat de patiënt naar de operatiekamer gaat, vragen we hem in beweging te blijven. Direct na de operatie verwijderen we snoeren zoals het infuus en katheter. Zodra de patiënt helder is, gaat hij terug naar de verpleegafdeling waar hij direct zijn gewone kleren aankrijgt. En dan bewegen! De fysiotherapeut en verpleegkundige helpen de patiënt hierbij. “We streven om op te bouwen naar minimaal zes keer per dag, verdeeld over de gehele dag,” legt fysiotherapeut Linda van de Worp uit. “Door een beweegvriendelijke afdeling, een (zit-)fiets en een oefenprogramma wordt elke patiënt gestimuleerd om in beweging te komen. Beweging is belangrijk om vermijdbaar verlies van spierkracht en conditie te voorkomen en werkt bevorderend voor het herstel.”
Mantelzorger nauwer betrokken bij zorgproces
Een vertrouwd gezicht om je heen helpt ook bij het herstel. Door de mantelzorger te betrekken bij de zorg, verloopt de overgang naar huis soepeler en is er daar minder thuiszorg of revalidatie nodig. De mantelzorger kan zelfs blijven slapen op de patiëntkamer. “Een operatie is al heftig genoeg en vooraf krijgen patiënt en familie veel informatie over zich heen. Hoe fijn is het dan als diezelfde naaste aanwezig is en de patiënt kan motiveren om te werken aan het herstelproces? Dat maakt de sprong van het ziekenhuis naar huis een stuk kleiner,” aldus Roos de Pie, verpleegkundig specialist i.o.
Patiënt zelf aan zet
Met een goede informatievoorziening, zoals een uitgebreid filmpje, nemen we de patiënt en mantelzorger mee in het traject zodat zij ook weten wat ze hiervan kunnen verwachten en wat ze hierin zelf kunnen doen. De patiënt krijgt bij opname ook zelf een activiteitenkaart waarop hij kan afvinken hoe hij goed bezig is. Het klinkt inmiddels een beetje als een modekreet ‘regie in eigen handen’. “Toch merken we dat dit een positief hulpmiddel is waarbij de patiënt zelf meer verantwoordelijkheid en controle krijgt over zijn eigen herstel,“ vertelt Jacquelien Loeve, gespecialiseerd verpleegkundige oncologie.
27 juni 2023
