Het definitieve plan van aanpak vanuit het Integraal Zorg Akkoord (IZA) voor spreiding en concentratie van oncologische zorg is nog niet beschikbaar. Veel partijen hebben gereageerd op het concept plan van aanpak. De kwartiermaker (Hans Nijman) heeft een eindversie opgeleverd aan het Zorginstituut. Vaststelling gebeurt door het Zorginstituut en VWS. Dit vraagt meer tijd dan vooraf gedacht.
Binnen de professionele overleggen van ARTZ bespreken we nu hoe de bestaande tumorwerkgroepen een verbinding kunnen krijgen met de Tumor Type Netwerken (TTN’s) van Onco Oost. Er zijn diverse verkenningen en bewegingen gaande, met ook kleine stapjes naar verbinding. We stemmen dit goed af met de zorgprofessionals en nemen hiervoor de tijd die nodig is.
De Tumorwerkgroep Urologie laat ook dit jaar een regiorapportage door het IKNL opstellen. Afgelopen jaar zijn er regiorapportages voor blaas- en nierkanker opgesteld. Dit jaar wordt gevraagd om een regiorapportage voor prostaatkanker. Het voorgesprek heeft inmiddels plaatsgevonden. De onderzoeker van het IKNL weet welke vragen van belang zijn en werkt aan de rapportage. In de volgende bespreking van de tumorwerkgroep, op 5 juli 2023, presenteert IKNL de rapportage.
In het laatste overleg van de Tumorwerkgroep Mamma op 1 juni jl. is de diagnostische route voor borstkankerpatiënten opnieuw besproken. Het doel van deze route is dat de (benigne) patiënt niet meer voor de uitslag naar de chirurg hoeft.
In het project Palliatieve Zorg werken de drie ARTZ-ziekenhuizen toe naar een eenduidige visie en werkwijze op het gebied van palliatieve zorg. Als startpunt vulden zij de ‘Zelfevaluatie Palliatieve Zorg’ in.
De concentratie en spreiding van vaatchirurgische zorg is ook een van de speerpunten uit het Integraal Zorg Akkoord. Nog dit voorjaar moet er een plan van aanpak liggen dat beschrijft hoe partijen samen vorm geven aan toekomstbestendig vaatchirurgische zorg.
De ARTZ kwaliteitscijfers 2022 zijn gepubliceerd op de ARTZ website. Het gaat om gegevens over prostaatkanker, longkanker, borstkanker, darmkanker, maagkanker, peniskanker, niercelkanker, blaaskanker en leverkanker. Binnen het ARTZ oncologisch netwerk werken Rijnstate, Slingeland Ziekenhuis, Ziekenhuis Gelderse Vallei en Radiotherapiegroep nauw samen op deze gebieden van de oncologische zorg.
Op 19 april 2023 vond een informatiebijeenkomst plaats in Ziekenhuis Gelderse Vallei voor mannen met prostaatkanker en hun naasten. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door ARTZ en de Prostaatkankerstichting.
Veel vrouwen ervaren een mammografie als onaangenaam of zelfs (zeer) pijnlijk. Op dit moment is de mammografie echter nog de beste manier om kanker (vroeg) te ontdekken. Tijdens een mammografie is het comprimeren van de borst van belang om een optimale beeldkwaliteit te krijgen met een zo laag mogelijke stralingsdosis. Toch is uit onderzoek gebleken dat er een mogelijkheid is om angst en pijn te verminderen tijdens een mammografie, namelijk met externe prikkels.
Jaarlijks krijgen ruim 6.000 Nederlanders de diagnose blaaskanker. Een manier om een tumor in de blaas heel gericht te behandelen is brachytherapie (inwendige bestraling). Radiotherapiegroep en Rijnstate bieden deze behandeling samen aan en hebben nu ook onderzoek gedaan naar de effecten op kwaliteit van leven. En die zijn positief: patiënten die brachytherapie hebben gehad, ervaren een goede kwaliteit van leven na de behandeling, vergelijkbaar met Nederlanders van dezelfde leeftijd. Het onderzoek is recent gepubliceerd in het vakblad Journal of Contemporary Brachytherapy.
Met een aantal verbeteringen in het herstelprotocol na een darmkankeroperatie, zorgt het Darmlevercentrum van Ziekenhuis Gelderse Vallei dat patiënten sneller én fitter naar huis kunnen. Sinds begin mei is hier mee gestart en niet zonder resultaat. Voorheen lag een patiënt gemiddeld 4,7 dagen in het ziekenhuis, inmiddels kunnen de eerste patiënten al na 3,5 dag naar huis.
ARTZ werkt aan de voorbereiding op de aanstaande IZA-normering. Op basis van een bespreekdocument waarin een beeld wordt gegeven van de aantallen in de ARTZ-regio en binnen Onco-Oost wordt het gesprek gevoerd met het MOCO, RBO, tumorwerkgroepen en andere gremia. Een soortgelijke bespreking wordt ook opgestart voor Onco-Oost.
De geriaters van ARTZ willen meer structurele aandacht voor de oudere patiënt met kanker. Daarom hebben ze in de Tumorwerkgroepen Long en Urologie een presentatie gegeven over kanker bij ouderen. Zo gingen ze in op de toegevoegde waarde van een geriatrische beoordeling bij de oncologische besluitvorming.
In het palliatieve zorg project werken de drie ARTZ-ziekenhuizen toe naar een eenduidige visie en werkwijze op het gebied van palliatieve zorg. Als startpunt vullen zij de ‘Zelfevaluatie Palliatieve Zorg’ in.
Radiotherapiegroep heeft de opleidingserkenning behaald van het College Zorgopleidingen (CZO) voor de inservice opleiding tot Radiotherapeutisch Laborant. Naast het aanbieden van stages voor voltijds studenten van de opleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT), biedt Radiotherapiegroep ook een inservice opleiding aan. Dit doen we in samenwerking met de Erasmus MC Academie in Rotterdam. Vanwege de huidige krapte in de arbeidsmarkt wil Radiotherapiegroep door middel van deze opleiding de keuze voor een opleiding in de zorgsector aantrekkelijker maken.
In het Slingeland Ziekenhuis is een AYA-zorgteam gestart om leeftijdsspecifieke zorg te verlenen aan jongvolwassenen met kanker in de leeftijd van 18 tot en met 39 jaar: AYA’s (adolescents & young adults). Zij hebben vaak veel vragen die specifiek zijn voor hun leeftijd en situatie. Over bijvoorbeeld het afmaken van hun studie, solliciteren bij een eerste baan, het afsluiten van een hypotheek of het stichten van een gezin. Het AYA-team heeft aandacht voor al deze vragen en biedt passende ondersteuning die samenhangt met hun medische behandeling en gaat uit van de vraag: ‘Wie ben jij en wat heb je nodig tijdens, maar ook ná je kankerbehandeling?'.
Van 6 tot en met 12 maart 2023 was het de Week van de Zeldzame Kankers. Hierin werd extra aandacht gevraagd voor patiënten met een zeldzame vorm van kanker. En dat is belangrijk, want naar zeldzame kankers vindt ook minder onderzoek plaats. Dat heeft gevolgen voor het herkennen en behandelen van de ziekte. En daardoor zijn de overlevingskansen voor deze patiënten vaak relatief lager. Peniskanker is zo’n zeldzame kankersoort.
Op woensdag 14 september 2022 kwam een aantal afgevaardigden van de Prostaatkankerstichting op werkbezoek bij ARTZ om de visie van de Prostaatkankerstichting te bespreken. Gezamenlijk werd geconcludeerd dat volumenormen niet heilig en allesbepalend zijn, en dat voor kwalitatief goede zorg veel aspecten van belang zijn
In september is de regiorapportage nierkanker door het IKNL aangeboden aan de Tumorwerkgroep Urologie. Het IKNL was aanwezig tijdens de tumorwerkgroep om de rapportage toe te lichten en vragen te beantwoorden.
In de Tumorwerkgroep Mamma is gesproken over een nieuwe diagnostische route voor borstkankerpatiënten met de radioloog als poortwachter. De komende tijd worden betrokken professionals hierover geraadpleegd en zal ook in andere ziekenhuizen worden gekeken hoe dit proces is ingericht. De bijeenkomst van de Tumorwerkgroep Mamma in november staat met name in het teken van dit onderwerp.
Radiotherapiegroep is officieel toegelaten als partner van het MOMENTUM samenwerkingsverband. Dit is een samenwerking vanuit MR-linac Unity instituten wereldwijd, met als doel behandelingen op de MR-linac te evalueren en te optimaliseren. We zijn de 10e deelnemer wereldwijd en het eerste niet-academische instituut in Nederland dat zich hierbij mag aansluiten.
Rijnstate publiceert ieder jaar voor een groot aantal soorten kanker kwaliteitscijfers. Zo kunnen patiënten zien wat ze kunnen verwachten van een bepaald type behandeling en kunnen ze bewustere keuzes maken. Dit jaar zijn de kwaliteitscijfers voor schildklierkanker toegevoegd.
September is wereldwijd uitgeroepen tot Blood Cancer Awareness Month. Tijdens deze maand wordt er jaarlijks extra aandacht gevraagd voor deze ziekte en de patiënten. Ook het Slingeland Ziekenhuis deed hier in september aan mee. Op verschillende manieren is er aandacht gevraagd voor bloedkanker, met als doel om mensen bewust te maken van de signalen en de impact ervan.
ARTZ Oncologisch netwerk heeft deze week haar kwaliteitscijfers gepubliceerd. Deze kwaliteitscijfers laten zien dat de zorg in het samenwerkingsverband ARTZ van hoog niveau is. Het gaat hierbij om gegevens over prostaatkanker, longkanker, borstkanker, darmkanker, maagkanker, peniskanker, niercelkanker, blaaskanker en leverkanker. Binnen het ARTZ Oncologisch netwerk werken Rijnstate, Slingeland Ziekenhuis, Ziekenhuis Gelderse Vallei en Radiotherapiegroep nauw samen op het gebied van oncologische zorg.
In april is de IKNL regiorapportage Blaaskanker gepresenteerd aan de Tumorwerkgroep Urologie. De conclusie is dat de ARTZ-resultaten voor de behandeling van blaaskanker goed zijn. In kleiner comité wordt doorgesproken over de onderlinge verwijzingen van cystectomieën.
Een jaar geleden is Radiotherapiegroep gestart met het bestralen van patiënten op de MR-linac. Een MR-linac is een bestralingsapparaat met een geïntegreerde MRI-scanner. De eerste patiëntengroepen die voor deze behandeling in aanmerking kwamen, betroffen patiënten met een bepaald type prostaatkanker en patiënten met een enkele uitzaaiing in lymfeklieren in het bekken. Inmiddels worden ook patiënten met een rectumcarcinoom, die een kort schema radiotherapie krijgen, behandeld op de MR-linac.
Roken kan blaaskanker veroorzaken. Reden voor Rijnstate om in blaaskankermaand mei de online uitzending: ‘Blaaskanker en roken’: ben jij al gestopt?’ te organiseren. In deze online uitzending vertelde uroloog Carl Wijburg alles over de relatie tussen blaaskanker en roken.
Erik Muller werkte jarenlang als internist-oncoloog in het Slingeland Ziekenhuis. In 2019 ging hij met pensioen. Patiënten met kanker vertelden hem regelmatig over wat mensen tegen hen zeiden en wat dit met hen deed. Dat inspireerde hem tot het schrijven van het boek ‘Gelukkig heb je je wenkbrauwen nog' over wat je wel en beter niet kunt zeggen tegen mensen met kanker.
Op 29 september 2022 vindt het ONCO-LIFE symposium plaats. Het doel: kennis delen en nadenken over voeding en beweging bij (darm-)kanker; wat is er al bekend, waar liggen behoeften van patiënten en professionals en kunnen inzichten al worden toegepast in de zorgnetwerken? Onderzoekers presenteren de laatste stand van de wetenschap. Er is volop tijd om in gesprek te gaan over welke vervolgstappen nodig zijn om te komen tot gepersonaliseerde voedingsadviezen en hoe we kunnen werken aan praktische implementatie.
De Alliantie Regionale Topzorg (ARTZ) bestaat sinds 2014. Vandaag de dag is ARTZ een goed functionerend oncologisch netwerk van Rijnstate, Ziekenhuis Gelderse Vallei, Slingeland Ziekenhuis en Radiotherapiegroep. De doelstelling is om een breed pakket aan oncologische zorg van hoge kwaliteit beschikbaar te houden binnen het eigen adherentiegebied van 1,2 miljoen inwoners.
Vanuit het Radboudumc is in overleg met de voorzitters van de oncologie-commissies van meerdere ziekenhuizen het initiatief ontstaan om te komen tot het Comprehensive Cancer Network Oost Nederland. Op 25 januari 2022 heeft hierover een bespreking plaatsgevonden met de bestuurders en voorzitters oncologie-commissies van de geïnteresseerden ziekenhuizen. ARTZ is geïnteresseerd in deze vorm van samenwerking.
ARTZ heeft onderlinge verwijsafspraken gemaakt voor de laag-volume, hoog-complexe oncologische zorg. Om de uitvoering van deze afspraken te monitoren worden de aantallen onderlinge verwijzingen vier keer per jaar gerapporteerd. In 2021 zijn in totaal 223 patiënten voor een operatie verwezen naar een ander ARTZ-ziekenhuis. Dat is 14% meer dan in 2020. Deze stijging is toe te schrijven aan de hogere aantallen prostaat- en nierverwijzingen.
Op 24 januari en 31 januari verhuisden de verpleegafdelingen Geriatrie en Oncologie naar de nieuwbouw aan de voorzijde van Rijnstate. We gaan hier ‘reactiverend verplegen’. Naast aandacht voor voeding en ontspanning, stimuleren we patiënten om zoveel mogelijk te bewegen. Bewegen voor, tijdens en na een opname of operatie versnelt het herstel, verkleint de kans op complicaties en verlies van spiermassa, en verhoogt de kwaliteit van leven, ook op langere termijn.
Sinds eind vorig jaar kan het Slingeland Ziekenhuis immunotherapie bieden aan patiënten met een uitgezaaid colorectaal carcinoom. Immunotherapie is een vrij nieuwe behandelingsvorm, die bij steeds meer vormen van kanker toepassing vindt. Bijvoorbeeld bij huidkanker (in geval van een melanoom), longkanker en blaaskanker.
Sinds juni 2021 is de Elekta Unity MR-linac in gebruik bij Radiotherapiegroep. Recentelijk is een onderzoek gedaan; ‘Multi-modality acceptability study for treatment of the prostate, MAST-pro’. Hierin zijn de patiëntervaringen van patiënten met prostaatkanker op de MR-linac vergeleken met de patiëntervaringen van prostaatkankerpatiënten op de reguliere bestralingstoestellen.
In november 2021 heeft trialcoördinator Harald Verheij (Rijnstate) op verzoek van ARTZ een ronde langs de ARTZ-ziekenhuizen gemaakt, om te horen hoe deelname aan wetenschappelijk onderzoek verloopt en waar knelpunten liggen.
In de tumorwerkgroepen van ARTZ bespreken we actuele ontwikkelingen rondom diagnostiek en behandeling van kanker. Sommigen daarvan hebben een impact op de bekostiging van de zorg. Het is daarom belangrijk dat de zorgverkoopteams van de ziekenhuizen op tijd op de hoogte zijn, zodat zij ze kunnen meenemen in de gesprekken met de zorgverzekeraars. Door samen te werken op het gebied van zorgverkoop, werken we efficiënt en hoeft niet elke ARTZ-partner zelf het wiel uit te vinden.
De kwaliteitsmanagers van de ARTZ-partners hebben de wens uitgesproken om samen te werken op het gebied van PROMS in de oncologie. In de ARTZ-ziekenhuizen en bij Radiotherapiegroep worden PROMS al ingezet bij blaas-, borst- en prostaatkanker. Samen met de tumorwerkgroepen verkennen we de komende periode hoe we de implementatie van PROMS verder kunnen vormgeven en wat daarvoor nodig is.
De Tumorwerkgroep Mamma heeft een eigen PREM (Patiënt Reported Experience Measure) vragenlijst ontwikkeld. Alle patiënten met borstkanker krijgen na 8 weken en na een jaar de PREM vragenlijst toegestuurd, waarin zij aangeven hoe ze de zorg hebben ervaren. Met de resultaten kan de zorg in de ziekenhuizen verder verbeterd worden. En door de PREM-resultaten onderling te vergelijken, kunnen de ARTZ-ziekenhuizen van elkaar leren. Eind vorig jaar analyseerde de tumorwerkgroep de resultaten van 226 ingevulde PREM-vragenlijsten. Met een 8,6 als gemiddeld rapportcijfer blijkt dat patiënten zeer tevreden zijn over de borstkankerzorg die zij ontvingen.
De afgelopen jaren hebben de tumorwerkgroepen 70 gezamenlijke zorgpaden en protocollen vastgesteld. Dit is belangrijk omdat ze waarborgen dat patiënten dezelfde topzorg ontvangen, ongeacht in welk ziekenhuis de patiënt wordt behandeld.
>